شهرستان قیر

شهرستان قیروکارزین باقدمتی چندین هزارساله می باشد و مورخین و سیاحانی همچون ابن حوقل بغدادی ,اصطخری,ابن بلخی,مستوفی و... بدین شهرستان اشاراتی داشته اند ودرفارسنامه ناصری این شهرستان مهد و خاستگاه دانشمندان وفرهیختگانی همچون شیخ ابو طاهر مجدالدین محمد بن یعقوب کارزینی معروف به فیروزآبادی صاحب قاموس شریف و... قلمداد گردیده است. دین مردم منطقه اسلام و مذهب آنان اثنی عشری می باشد. ازسفرنامه ابن حوقل چنین برمی آید که درسده چهارم ,زبان فارسی,پهلوی و عربی درفارس رایج بوده است.زبان اصلی مردم فارسی ,اما در بخشهای عشایرنشین منطقه به زبان ترکی نیز تکلم می کنند. نژاد مردم منطقه برطبق گفته های ابن حوقل,ازطوایف کرد است. ولی ابن درید آنان را از نژاد عرب می داند. آنچه مسلم است ساکنان اصلی فارس آریایی هستند و طوایف مختلفی ازاعراب و کردها نیز وارد فارس شده اند.


معرفي شهرستان قیروکارزین





تاريخچه شهرستان موقعيت جغرافيايي مشاهير و بزرگان جاذبه هاي گردشگري ساكنين شهرستان گالري تصاوير صنعت و كشاورزي نيازمندي هاي شهرستان
مشخصات جمعيت ميزان سواد مردم 1-نام شهرستان: قیروکارزین 2-نام استان: فارس 3-مرکز شهرستان: شهرقیر
4-موقعیت جغرافیایی دراستان:جنوب غربی استان و درفاصله 184 کیلومتری شیراز.
5-همسایگان: ازشمال به شهرستان فیروزآباد-ازجنوب به شهرستان های خنج و لارستان-ازشرق به شهرستان جهرم وازغرب به شهرستان فراشبند.
6 -تعدادبخش:2 بخش.بخش مرکزی با مرکزیت شهر قیر و بخش افزر با مرکزیت شهر افزر
7-تعدادنقاط شهری: 3شهر.شهر قیر-شهر کارزین-شهر افزر
8-تعداد روستا و آبادی:141 روستا وآبادی
9-مساحت شهرستان: 98/3402 کیلومتر مربع
10-وضعیت آب و هوایی: براساس طبقه بندی کوپن در منطقه نیمه خشک کره زمین,بازمستان توام بابارندگی وتابستان گرم و خشک قرار گرفته است.
11-میانگین دمای سالانه: حداکثر دما درتابستان 46 درجه سانتی گراد و حداقل دما در زمستان 25/1 درجه سانتی گراد.
12-میانگین باران سالانه: 270 میلیمتر .



علما,ادبا,دانشمندان ,هنرمندان ودیگر بزرگان دردوره های تاریخی:


1-شیخ ابوطاهر مجدالدین محمد بن یعقوب مشهور به فیروزآبادی متولد 729 هجری قمری در کارزین,صاحب یکی از معروفترین و معتبرترین لغت نامه های عربی بنام قاموس یا قاموس المحیط می باشد. بعلت اهمیت بسیار و اعتبار فراوانش از روزگار مولف تا قرن اخیر شرح بسیاری برآن نوشته اندوبه زبانهای فارسی و ترکی ترجمه شده است. از ترجمه های فارسی آن یکی ترجمان اللغه تالیف محمد بن یحیی ابن شفیع قزوینی است.
2-محمدبن حسین مقری حرم کارزینی,که فیروزآبادی در ذیل لغت گرز درباره اوچنین می گوید: کارزین شهری است درفارس ودراین شهر جماعتی از علما و محدثین برخاسته اند و ازآنهاست محمد بن حسین مقری حرم کارزینی .
3-شیخ علی بن محمد بن عبدا... طبیب افزری و عمیدالدین اسعد افزری که درتاریخ فارسنامه ناصری درمورد این دو چنین آمده است:"در زمان قدیم علما و بزرگان از افزر برخاسته اند.شیخ علی بن محمد بن عبدا...طبیب افزری که تاکنون شرح تصریف افزری درمیانه اهل علوم مشهور بوده است و مانند عمیدالدین اسعد افزری عالمی فاضل و ادیبی کامل درفنون علمیه و اشعار عربی و فارسی استاد بود ومدتی وزارت اتابک سعدبن زنگی اشتغال داشت و بعداز وفات اتابک سعد دراول سلطنت اتابک ابوبکر بن اتابک سعد چندی به وزارت اواقدام نمود و حضرت اتابکی برای وحشتی که از او در خاطر داشت او را و تاج الدین محمد پسر او را در قلعه اشکنوان ابرج{حوالی مرودشت}محبوس نموده,سرانجام درسال 624 هجری قمری درقلعه اشکنوان به رحمت ایزدی پیوست."
4-حاجی ملامحمد قیری:به نقل از فارسنامه ناصری,"ازعلمای این بلوک استجناب شریعت انتساب علامی حاجی ملامحمد قیری خلف الصدق زاهد عابد ملااسماعیل قیری سالها این پدر و پسر درشیراز به نشرعلوم و فتاوی اشتغال داشتند."
5-آقاجانی قیری:فارسنامه ناصری درباره وی می گوید:در رتبه شاعری نادره زمان بود و شعربسیاری گفته و دیوانش ازمیان رفته است.

6-درویش قیری:ازشاعران معروف منطقه قیروکارزین بوده وشعرهایی ازاوبه ثبت رسیده است.و در جواب فتحعلی شاه که از او می پرسد اهل کجایی؟ می گوید:


شاها زسیاه بختی من پیداست که ازدیار قیرم
از شعرا و ادبای معاصر شهرستان نیز می توان به سید احمدکاظمیان ,عبدالمطلب خاکسار,عیسی رضوی و شادروان حسین فرجی اشاره نمود.











آثار و ابنیه تاریخی:

نقش رستم:در سه كيلومتري شهر قيردربين گردنه گلومشك وگردنه سم دلدل درجاده قير-فيروزآباد نقش برجسته يك سرباز پارتي باتيروكمان كشيده وتيردان وكلاه خود مربوط به دوران پارتي درصفحه اي به طول 240 cm وعرض 170cm برروي قطعه سنگي به شكل مكعب كه هرجانب آن حدود 4 متر است حكاكي شده است كه توسط اداره باستانشناسي به شماره 939 به ثبت رسيده است وقدمت آن به بيش ازدوهزارسال مي رسدودرمنطقه به نقش رستم معروف است ودرقديم به آن قدمگاه مي گفته اند.

قلعه پرگان:مرحوم علامه دهخدا درمورد اين قلعه چنين آورده است مردم منطقه به آن قلعه پرگون يا پريون يا پريان نيز مي گويند.اين قلعه دردوكيلومتري شهر قيراست وهم اكنون به صورت تپه اي ازدور درميانه دشت نمايان است.باوقوع زلزله 1351 ه.ش تعدادي ازبرجكهاي داخل قلعه كه هنوز پابرجا بود ويران شد.
قلعه قلات :درجنوب شرقي رودخانه كارزين وشمال روستاي قلات تپه اي بزرگ با سطحي وسيع وجود دارد كه برروي آن آثار مخروبه وسه چاه عميق كه احتمالا تا سطح زمين حفر شده وچند بركه آب وجود دارد .منقول است كه چاهها ازپايين به بيرون قلعه راه داشته وازطريق رودخانه كارزين آب به داخل قلعه مي آوردند .
قلعه گبري:در فاصله 550متري شهر قير،دردامنه كوه مشرف به شهر،قلعه اي كه به احتمال قوي قدمت آن به قبل ازاسلام ومربوط به دوران ساسانيان است.
پل عروس :اين پل كه برروي رودخانه قره آغاج درفاصله 17 كيلومتري شهر قير ساخته شده ،داراي 9 ستون سنگي بزرگ و8 دهانه بوده كه سنگهاي مكعبي شكل وساروج در ساختن آنها بكار رفته است . ارتفاع ستونها بين 8 تا 12 متر بوده است . منقول است كه اين پل به دستور عروس يكي ازپادشاهان احداث شده وبه پل عروس معروف شده است .
قلعه شاه بربر : اين قلعه درشمال روستاي دهبه وجنوب رودخانه قره آقاج ومتصل به آن درحدود 30 متري جاده جهرم وقير ودر14 كيلومتري شرق قير واقع شده كه ازسنگ وساروج ساخته شده است اين قلعه داراي درورودي وخروجي بوده وقدمت آن به بيش از1000 سال مي رسد .
قلعه شفيع:در غرب شهرقديم آثار بجامانده ازقلعه اي بوده كه شركت سهامي زراعي درراستاي اهداف تسطيح اراضي آنراتسطيح كرده است.
قلعه تومبزو :اين قلعه درپنج كيلومتري كارزين ودر16 كيلومتري شرق قير واقع شده است . براساس اسناد قديمي همچون سفرنامه هاي ابن حوقل ، مستوفي قزويني ، ابن بلخي واستخري كه ازقلعه كارزين ياد كرده اند به احتمال قوي منظور همان قلعه بوده است كه به صورت مخروبه درآمده ونخلهاي مسن درمحوطه آن ديده مي شود. ومسجد جامع شهركارزين با ستونهاي سنگي بزرگ كه هنوز پابرجاست درمحدوده يا جزء كارزين بوده است وشهر كارزين كه درسفرنامه ها ذكر شده درهمين مكان قرارداشته است .
قلعه حمزه خان: معروف به قلعه سياه مي باشد ودر دوكيلومتري روستاي هورز ازدهستان هنگام ودرفاصله 75 كيلومتر شهرقير واقع است. اين قلعه داراي سه طبقه همراه با اطاقك نگهباني وچاه وحمام بوده است كه قسمتهايي ازآن مخروب شده .قدمت اين قلعه به يك قرن ونيم مي رسد.
مسجد بلال:درشرق قيرقديم وفاصله 500متري غرب قلعه پرگان مخروبه اي است كه به مسجدبلال معروف است.نقل مي كنندكه فردي به نام بلال قبل اززلزله 1351 ه.ش هرروز درآن اذان مي گفته وداراي شبستان ومحراب بوده است وقدمت آن به دوران ظهوراسلام مي رسد.
تل نقاره اي :درشمال شرقي روستاي نجف آباد تپه اي وجود دارد كه نقل مي كنند دونفر نقاره زن كه درماه محترم برروي تپه مشغول نقاره زدن بوده اند به سنگ تبديل شده اند. ضمنا چاهي نيز برروي تپه حفر شده است.
ازديگر آثار تاريخي اين منطقه گردنه شاهزاده عبدالله وخرابه هاي كردشول مي باشد.

اطلاعات مربوط به صنایع و معادن

اطلاعات مربوط به وضعیت اقتصادی و کشاورزی

اطلاعات مربوط به وضعیت اقتصادی و کشاورزی:
شهرستان قیروکارزین با دارا بودن زمین ها و دشت حاصلخیز،رسوبی تکامل یافته،اقلیم گرمسیری و آب فراوان،محیط بسیار مناسبی برای فعالیت در بخش کشاورزی فراهم نموده است و بخش عمده ای از جمعیت شهری و روستایی برای امرار معاش خود دراین بخش فعالیت می کنند.این منطقه از نظر سازگاری آب و هوا وخاک جزو مناطق منحصربفرد کشاورزی و باغداری درجهان می باشد ویکی از نقاط غنی ازنظر آبهای سطح الارض بوده که امروزه بر اثر عدم تغذیه سفره های زیرزمینی با آب رودخانه های فصلی بشدت با کم آبی مواجه شده بطوری که درچند سال اخیر بیش از 950 هکتار ازباغات در اثر کم آبی 100/ خشک شده اند.با توجه به توانمندی های طبیعی این منطقه تخصیص اعتبار جهت تامین آب کشاورزی اراضی که براثر خشکسالی بایر مانده اند ، افزایش تولید ورونق کشاورزی ،اشتغالزایی و پیشگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها را بدنبال خواهد داشت.
توانمندی های کشاورزی:
محصولات عمده زراعی:گندم،جو،کلزا،ذرت،کن د،صیفی جات،برنج،حبوبات،سبزیجات برگی ونباتات علوفه ای.
محصولات باغی: مرکبات،نخیلات
میزان اراضی زیرکشت زراعی:26000 هکتار
میزان اراضی تحت اشغال باغات:9665 هکتار
میزان کل تولیدات زراعی در شهرستان: 114000 تن در سال
میزان کل تولیدات باغی در شهرستان: 378199 تن در سال
منابع آبی:
رودخانه:1 رشته رودخانه قره آغاج قنات:48 رشته چشمه:12 دهنه چاه:3888 حلقه عمیق و نیمه عمیق
نیازمندی های شهرستان
1-با توجه به وجود ذخایر عظیم نفت وگاز وعبور دوخط سراسری گاز ازاین منطقه،ایجاد وتاسیس صنایع تبدیلی و وابسته به نفت وگاز،بالاخص پالایشگاه علاوه بر ایجاد اشتغال و درآمد زایی وباعث رفع فقر ومحرومیت وبیکاری نیز خواهد شد.
2-باتوجه به کیفیت نامناسب آب آشامیدنی شهر قیر،تامین آب شرب این شهر ازسدسلمان فارسی از خواسته های بحق مردم این شهر می باشد.
3-با توجه به خشکسالی های اخیر که باعث بروز خساراتی به باغداران وزارعین بخصوص در غرب شهر قیر ودشت افزر گردیده است،پیگیری آبرسانی به مناطق کشاورزی غرب قیر، افزر، خوشاب، دشت مبارک آباد وباروس که درنقشه فعلی،تحت شبکه آبرسانی سدسلمان قرارندارد، امری ضروری بنظر می رسد.
4-احداث طرح های آبخیزداری به منظور مهار آبهای موجود،نقش بسزایی در کاهش خسارات ناشی از خشکسالی های اخیر خواهد داشت.قابل ذکراست دراین زمینه 7 طرح مطالعاتی موجود می باشد.)
5- تامین اعتبار جهت اتمام پروژه محور مرگبار فیروزآباد-قیرکه تاکنون تلفات جانی ومالی بسیاری درپی داشته است.
6- تخصیص تسهیلات بلاعوض به خانوارهای محروم وکم درآمد فاقد مسکن، حمام ویا سرویس بهداشتی.


پيشينه تاريخي
شهرستان قیروکارزین باقدمتی چندین هزارساله می باشد و مورخین و سیاحانی همچون ابن حوقل بغدادی ,اصطخری,ابن بلخی,مستوفی و... بدین شهرستان اشاراتی داشته اند ودرفارسنامه ناصری این شهرستان مهد و خاستگاه دانشمندان و فرهیختگانی همچون شیخ ابو طاهر مجدالدین محمد
بن یعقوب کارزینی معروف به فیروزآبادی صاحب قاموس شریف و... قلمداد گردیده است. دین مردم منطقه اسلام و مذهب آنان اثنی عشری می باشد. ازسفرنامه ابن حوقل چنین برمی آید که درسده چهارم ,زبان فارسی,پهلوی و عربی درفارس رایج بوده است.زبان اصلی مردم فارسی ,اما در بخشهای عشایرنشین منطقه به زبان ترکی نیز تکلم می کنند. نژاد مردم منطقه برطبق گفته های ابن حوقل,ازطوایف کرد است. ولی ابن درید آنان را از نژاد عرب می داند. آنچه مسلم است ساکنان اصلی فارس آریایی هستند و طوایف مختلفی ازاعراب و کردها نیز وارد فارس شده اند.

بيشينه تاريخي:
شهرستان قيروكارزين سابقه تاريخي نسبتاً كهن دارد و مورخين و سياحاني همچون ابن حوقل بغدادي، اصطخري، ابن بلخي، مستوفي و... بدين شهرستان اشاراتي داشته اند و در فارسنامه ناصري اين شهرستان مهد و خاستگاه دانشمندان و فرهيختگاني همچون شيخ ابوطاهر مجد الدين محمد يعقوب كارزيني معروف به فيروزآبادي صاحب قاموس شريف و... قل قلمداد گرديده است.
اين شهرستان در 185 كيلومتري شهر شيراز مركز استان فارس واقع گرديده است و با شهرستان هاي فيروزآباد، جهرم، خنج و فراشبند هم مرز مي باشد. اين شهرستان با وسعتي قريب به 3400 كيلومتر مربع آب و هوايي گرم و نسبتاً ملايم دارد. ارتفاع آن از سطح دريا 750 متر و ميانگين بارندگي 250 ميليمتر در سال مي باشد.
شهرستان قيروكارزين داراي دو بخش مركزي و افزر، پنج دهستان و پنج شهر به نام هاي قير، كارزين، افزر، امام شهر و مبارك آباد مي باشد و بالغ بر هفتاد روستا و 55 آبادي دارد.
اين شهرستان علاوه بر دارا بودن مفاخر و دانشمنداني از ادوار گذشته و وجود انبوه فارغ التحصيلان مقطع دبيرستان، سالانه بالغ بر 500 تحصيل كرده در مقطع كارداني، 700 نفر در مقطع كارشناسي، و 20 نفر در مقطع كارشناسي ارشد و چندين نفر در مقطع دكترا مي باشد. علاوه بر اين انبوه شاعران و نويسندگان و هنرمندان اين شهرستان غير قابل شمارش است. همچنين در اين شهرستان واحد دانشگاه آزاد اسلامي و پيام نور مشغول فعاليت و پيگيري هاي امور مربوطه مي باشد.
قيروكارزين داراي بيش از 25 هزار هكتار اراضي مرغوب زراعي و 14 هزار هكتار باغات مركبات و نخيلات است كه حدود 90درصداز باغات مورد نظر به روش مكانيزه آبياري مي شود. در اين شهرستان حدود 4000 حلقه چاه محفور آبرفتي و آهكي وجود دارد كه بوسيله موتورهاي ديزل و الكتروپمپ از آنها استحصال آب مي گردد. اين شهرستان داراي تعدادي بيشمار عدوات كشاورزي از قبيل تراكتور و دنباله بندهاي آن، كمباين، موتورهاي ديزلي، پمپ هاي آب، سمپاش و... مي باشد.
از نظر سازگاري آب و هوا و خاك اين شهرستان جزء مناطق منحصر به فرد كشاورزي و باغداري در سطح جهان مي باشد و در توليد مركبات با قريب 400 هزار تن توليد سالانه مقام اول را در استان داراست.
اين شهرستان داراي 600 هزار رأس دام سبك، 6000 رأس دام سنگين، 400 كلني زنبور عسل و مقدار معتنابهي توليدات دامي مي باشد. اين شهرستان از نظر منابع طبيعي و پديده هاي زيست محيطي يكي از شهرستان هاي غني استان مي باشد.
شهرستا قيروكارزين از نظر صنايع دستي همچون قاليبافي، گليم بافي، جاجيم بافي و... داراي ظرفيت هاي بسيار بالايي است وليكن از نظر صنايع جديد بهره چنداني جز كارگاه هاي محلي، ايستگاه سيلندر پركن يگاز و... ندارد، وليكن سهم صنايع دستي در توليد ناخالص شهرستان چشمگير است. مع الوصف مبحث كارخانجات ذرت خشك كني، بسته بندي و صنايع تبديلي در آستانه تحولي جديد است. ضمن اينكه شهرستان از نظر رشد و توسعه دامپروري بصورت مكانيزه نيز در آستانه پيشرفتي قابل مي باشد.

وضعيت شهرستان از نظر تقسيمات كشوري



تعداد شهر 5 شهر
تعداد بخش 2 بخش
تعداد دهستان 5 دهستان
تعداد آبادي 133 روستا و آبادي
وسعت 3400 كيلومتر مربع
جمعيت كل شهرستان 61580 هزار نفر
جمعيت مردان 31860 نفر
جمعيت زنان 29720 نفر
جمعيت شهري 37533 نفر
جمعيت روستايي 24047 نفر
جمعيت غير ساكن 19000 نفر
جمعيت فعال 56000 نفر
نرخ بيكاري 14%

وضعيت شهرستان از نظر آموزش و پرورش:
- تعداد دانش آموزان: 15432 نفر
- تعداد مدارس و واحدهاي آموزشي: 165 واحد
مراكز آموزش عالي موجود در شهرستان:
- دانشگاه آزاد اسلامي واحد قيروكارزين
- دانشگاه پيام نور

تعداد كتابخانه هاي عمومي:
- 2 واحد

امكانات تربيت بدني:
1- دو سالن بدنسازي در شهر قير
2- يك سالن بدنسازي در شهر كارزين
3- دو سالن بدنسازي در امام شهر
4- سالن بدنسازي در مبارك‌آباد
5- سالن ورزشي شهر كارزين
6- سالن ورزشي شهر قير
7- سالن ورزشي شهر افزر
8- سالن رزمي شهر قير
9- سالن طرح رهبري مبارك‌آباد
10- مجتمع ورزشي آزادي در شهر قير
11- سالن ورزشي شهيد موسي عليزاده
12- زمين چمن شهيد رضا بحريني در شهر قير
13- سالن ورزشي كوثر در شهر قير
14- سالن ورزشي شهداي علي آباد
15- استاديوم ورزشي شهيد مسعود عسكري شهر كارزين

وضعيت شهرستان از نظر كشاورزي:

- ميزان اراضي زير كشت: 39692 هكتار
- ميزان اراضي تحت اشغال باغات: 14114 هكتار
- ميزان اراضي زير كشت زراعي: 25478 هكتار
- ميزان كل محصولات زراعي و باغي: 521962 تن
- محصولات عمده باغباني شامل: مركبات و نخيلات
- ميزان محصولات توليدي زراعي: 143763 تن
- محصولات عمده زراعي شامل: گندم، جو، برنج، ذرت، كنجد، كلزا، حبوبات، جاليز، گوجه



وضعيت شهرستان از نظر صنعت:

- تعداد واحدهاي صنعتي فعال: يك مورد شامل كارخانه ذرت خشك كني
- تعداد شاغلين در صنعت: 4 نفر
- اسامي واحدهاي صنعتي فعال و غير فعال: كارخانه ذرت خشك كني

وضعيت شهدا از نظر آمار شهدا، مفقودين، آزادگان و جانبازان:
- تعداد شهدا: 200 شهيد
- تعداد آزادگان: 35 نفر
- تعداد جانبازان بالاي 25درصد: 110 نفر
- تعداد جانبازان زير 25درصد : 200 نفر

جاذبه هاي گردشگري و ميراث فرهنگي:
- آثار تاريخي، فرهنگي: قلعه گبري، مسجد بلال، گردنه شاهزاده عبداله، پل عروس، قلعه تمبز و خرابه هاي كردشول، قلعه قلات، قلعه پرگان، نقش برجسته سرباز پارتي، مسجد جامع كارزين

جاذبه هاي تفريحي و تفرج گاهها:
- حاشيه رودخانه قره آغاج در دشت كارزين و دشت افزر
- تفرج گاه چشمه آب آسياب در شهر قير
- آبشار چشمه هفت آسياب در بخش افزر
- دشت هاي بسيار زيباي بنه در طاقديس آغار


تاريخچه آموزش و پرورش شهرستان قيروكارزين:
شهرستان قيروكارزين قبل از پيروزي انقلاب شكوهمند اسلامي با مشكلات فقر شديد فرهنگي ناشي از اختناق و كج فكري هاي طاغوت آن زمان دست و پنجه نرم مي نمود و بسياري از نوجوانان و جوانان حسرت نشستن در كلاس درس و حضور در دانشگاه هاي كشور را به دل داشتند. اولين مدرسه در شهرستان قيروكارزين در سال 1320 هجري-شمسي فردي بنام ضرغام الدوله يك باب آموزشگاه تأسيس نمود كه به نام ضرغام شهرت يافت و تعليم و تربيت فرزندان اين خطه در آن انجام مي گرفت. اين آموزشگاه با گذشت زمان به مدرسه 21 آذر و 17 شهريور تغيير نام داد. اينك نيز به عنوان مدرسه 17 شهريور پذيراي معلمان، مربيان و دانش آموزان است.اكنون اين شهرستان با تقديم استعدادهاي شكوفا و مردان و زنان ارزنده به خدمت فرزندان اين ديار در مقاطع گوناگون از جامعه اسلامي مفتخر است و مديون تلاش هاي بي وقفه نظام مقدس اسلامي و مسئولين دلسوز و اراده آهنين ثابت مرداني است كه خود را وقف جامعه كردند.
اين شهرستان تا سال 1359 از وجود آموزش و پرورش مستقل محروم بود و به صورت نمايندگي (شاخه اي از آموزش و پرورش فيروزآباد) اداره مي شد كه به ترتيب افراد ذيل مسئوليت اداره نمايندگي را بر عهده داشتند:1- شهيد ساري كرمي 2- آقاي عاشقي 3- آقاي ممتازي (البته نمايندگي به صورت شورايي اداره مي شد و علي پاسارگادي مسئول شورا بود.) اما از سال 1359 به بعد به بركت استقرار نظام مقدس جمهوري اسلامي به رهبري حضرت امام خميني(ره) و توجه خاص مسئولين به پيشرفت آموزش و پرورش كشور و عنايت به محرومان آموزش و پرورش شهرستان به استقلال رسيد. از مهر ماه 1359 تا كنون كه آموزش و پرورش شهرستان قيروكارزين به صورت مستقل اداره شد، افراد ذيل مسئوليت آن را بر عهده داشتند:
1- ابراهيم توحيدي از سال 1359 تا 1360
2- سيد جواد هاشمي از سال 1360 تا 1361
3- ايرج حسن شاعلي از سال 1361 تا 1362
4- منصور كياني از سال 1362 تا 1364
5- ابراهيم جمالي از سال 1364 تا 1365
6- منصور مرادي از سال 1365 تا 1376
7- ابوالحسن دهقان از سال 1376 تا 1380
8- شهباز گودرزي از سال 1380 تا 1383
9- ابوالحسن دهقان از سال 1383 تا كنون

فضاي آموزشي:
لازمه رسيدن به آموزش و پرورش فعال كه تربيت كننده و آموزش دهنده فرزندان جامعه مي باشد، گسترش فضاي آموزشي مناسب جهت تحقق اين اهداف است. در اين راستا آموزش و پرورش شهرستان با تلاش فراوان با همت مشعلداران علم و ادب كه از استعدادهاي نهفته محرومان جامعه بي خبر نبوده و در جهت بارور سازي اين استعدادها در اين نظام مقدس، خواب را از ديدگان خود ربوده اند، توانسته است گام هاي بزرگي بردارند. آموزش و پرورش توانست به فضاهاي آموزشي مركز شهرستان، بخش ها، دهستان هاي اطراف، حتي در روستاهاي دور افتاده و محروم وسعت داده و زمينه رشد دانش آموزان را فراهم سازد. در سال 1360 در مجموع 28 آموزشگاه ابتدايي، 6 آموزشگاه راهنمايي و يك باب دبيرستان كه در مركز شهرستان قرار داشت، كودكان و نوجوانان و جوانان شهرستان را تحت پوشش خود قرار داده بودند. در حالي كه در بسياري از روستاها مدرسه اي وجود نداشت. در سال 1364 تعداد دبيرستان ها به دو دبيرستان و مدارس راهنمايي به 15 باب رسيد. در سال تحصيلي 77-76( 96 مدرسه ابتدايي، 31 آموزشگاه راهنمايي، 13 دبيرستان) در شهرستان موجود بوده است كه هم اكنون با ترويج انديشه كنترل جمعيت در شهرستان با گذشت حدود ده سال مدارس ابتدايي به 91 واحد آموزشي مي رسد. اما در مدارس راهنمايي و متوسطه افزايش مشاهده مي شود و تعداد واحدهاي آموزشي در مقطع راهنمايي به 40 واحد و در مقطع متوسطه و پيش دانشگاهي به 34 واحد آموزشي مي رسد.

آمار دانش آموزي:
بدون شك دانش آموزان هر منطقه يا شهرستان سرمايه هاي اصلي آموزش و پرورش بوده و تلاش هاي مربيان، معلمان، مديران و ديگر دست اندركاران در ايجاد انگيزه، رغبت، علاقه و اشتياق به درس و آينده مي تواند راهگشاي فرزندان پاك اجتماع باشد تا از گزند بلاها و آفت هاي ضد ارزشي كه غرب و مزدوران جيره خوار آنها مصمم اند تا در بين مسلمانان خصوصاً شير مردان و شير صفتان ارزشمند ايران اسلامي شايع سازند متوجه عزيزان معصوم امروز و دانشمندان اسلامي آينده نباشد. فراهم ساختن زمينه هاي مناسب توسط آموزش و پرورش و نيم نگاه اولياء به فرزندان روز به روز آمار دانش آموزان فعالي كه خود را مهياي ميادين علمي ساخته و مي سازند را افزايش داده و بر آن تأثير شگرفي گذاشته است. در سال تحصيلي 1361-1360 تعداد دانش آموزاني كه در مقطع ابتدايي به تحصيل اشتغال داشتند به 3085 نفر مي رسيد كه در سال تحصيلي 1377-1376 در همين مقطع تعداد دانش آموزان به 10372 نفر مي رسيد. دانش آموزان مقاطع راهنمايي و دبيرستان در سال تحصيلي 1361-1360 به ترتيب به 833 نفر و 351 نفر و در سال 1377-1376 نيز به ترتيب به 5242 نفر و 3210 نفر مي رسيد كه در مجموع تعداد دانش آموزان هر سه مقطع از 19000 نفر تجاوز نمي كرد. اما هم اكنون مقاطع ابتدايي، راهنمايي و دبيرستان و پيش دانشگاهي به ترتيب داراي 5016، 3970، 568 و 4223 نفر دانش آموزند كه در حال حاضر تعداد دانش آموزان شهرستان به 14350 دانش آموز مي رسد.
جالب توجه است كه تمامي اين دانش آموزان سايه نظام مقدس جمهوري اسلامي را بالاي سر خويش بطور كامل احساس مي كنند و با تمام وجود حاضرند از اين نعمت بزرگ خداوندي پاسداري و محافظت كنند.
دانش آموزان گرانقدري كه در بحبوحه انقلاب و دوران جنگ تحميلي و دفاع مقدس، ايثار و رشادت خود را به منصه ظهور رسانده و در زمره ديگر شهداي شهرستان قرار گرفته اند، از اين مقوله اند. باشد تا آنها در وصيت نامه ها و اعمال نيكشان راهنماي ديگر جوانان جامعه اسلامي باشد.

آمار كاركنان آموزش و پرورش:
با گسترش آموزش و پرورش و افزايش آمار دانش آموزان شهرستان، روز به روز بر تعداد كادر اداري آموزشي نيز افزوده شد تا نيازهاي آموزشي دانش آموزان توسط معلمان برطرف گردد. آمار كاركنان به تفكيك مقطع تحصيلي در سه سال مختلف به شرح ذيل است:

آمار كاركنان مقاطع مختلف تحصيلي
مقطع سال 1361-1360 سال 1377-1376 سال 1386-1385
ابتدايي 137 نفر 489 نفر 491 نفر
راهنمايي 33 نفر 267 نفر 361 نفر
متوسطه و پيش دانشگاهي 15 نفر 164 نفر 470 نفر

هم اكنون تعداد كل كاركنان آموزش و پرورش اين شهرستان با احتساب 61 نفر نيروي اداري به 1383 نفر مي رسد.




نقش آموزش و پرورش در دوران دفاع مقدس:
فرهنگيان و دانش آموزان مومن و انقلابي شهرستان قيروكارزين در جنگ تحميلي عراق عليه جمهوري اسلامي ايران در كنار ديگر عزيزاني كه قلبهايشان براي دفاع از انقلاب و حفظ آرمان هاي مقدس ملت مي تپد، علاوه بر نقش حساسي كه در مدارس بر عهده داشتند، به دو روش راهي ميدان شدند تا مستقيم از جلادان خون آشامي كه قصد حريمشان كرده بودند انتقام بگيرند. در اين راستا فرهنگيان و دانش آموزان عزيزي به شهادت رسيدند. با توجه به آمار كم دانش آموزان و فرهنگيان شهيد در حدود 13 نفر مي باشند.
بر اساس آمار سال تحصيلي 1386-1385 هم اكنون 390 نفر از نيروهاي شاغل در آموزش و پرورش شهرستان را رزمندگان كه از اين تعداد 102 نفر جانباز و 23 نفر آزاده مي باشند، 55 نفر از فرهنگيان نيز از بستگان محترم شهدا مي باشند. در ضمن بيش از 50 درصد از نيروهاي آموزش و پرورش از ايثارگران مي باشند.
تا كنون تعداد 27 نفر از شاغلين در آموزش و پرورش داراي مدرك كارشناسي ارشد مي باشند و تعداد زيادي نيز در حال حاضر دانشجوي دوره كارشناسي ارشد مي باشند.
به اميد روزي كه آسمان دانش با درخشندگي خورشيد تابناك تزكيه و اخلاق جامعه ما را تبديل به مدينه فاضله اي كند كه مهياي ظهور حضرت مهدي (عج) باشد.